If you cannot find the answer you are looking for, please contact us.
Hoe u uw tuin egelveilig maakt
Verander uw tuin in een veilige haven voor een van de meest geliefde nachtelijke bezoekers van de natuur.
Egels zijn een van de meest iconische tuinbezoekers. Met hun schattige snuitjes en stille ritselgedrag zijn ze gemakkelijk te strikken, maar ze raken ook steeds meer in de problemen. De afgelopen decennia is de egelpopulatie sterk afgenomen door habitatverlies, wegverkeer, pesticiden en omheinde tuinen die hun natuurlijke zwerfroutes blokkeren.
Gelukkig kan uw tuin u daarbij helpen.
Met een paar kleine en goedkope veranderingen kunt u uw buitenruimte omtoveren tot een mini-natuurreservaat dat niet alleen veilig is voor egels, maar hen ook het hele jaar door actief ondersteunt.
Open de grenzen: egelsnelwegen
Egels zijn van nature zwervers. Een enkele egel kan in één nacht meer dan een kilometer afleggen op zoek naar voedsel, partners of nestplaatsen. Maar veel tuinen zijn omheind met stevige hekken of bakstenen muren, waardoor er in feite groene gevangenissen ontstaan.
Wat u kunt doen:
- Maak een gat onderaan je schutting of muur: 13 x 13 cm is perfect (ongeveer de grootte van een cd-hoesje).
- Deze ‘egel-snelwegen’ maken veilig reizen tussen tuinen mogelijk en vormen een lappendeken van leefgebieden.
- Praat met je buren! Hoe beter je straat verbonden is, hoe aantrekkelijker deze wordt voor egels.
Bonustip: Als u huurt of geen permanente veranderingen kunt aanbrengen, kijk dan of u een schuttingpaneel iets kunt optillen of een verwijderbare tunnel kunt maken met stenen of boomstammen.
Verwijder verborgen gevaren
Een tuin kan er vredig en uitnodigend uitzien, maar voor een egel kan deze een aantal dodelijke verrassingen herbergen.
Veelvoorkomende gevaren in de tuin:
- Vijvers en waterpartijen
Egels zijn goede zwemmers, maar ze moeten er wel uit kunnen klimmen. Steile, gladde randen zijn een dodelijke val.
Oplossing: Voeg een helling, een stapel stenen of een ondiepe rand met een lichte helling toe. - Netten en gaas
Losse netten op de grond kunnen egels verstrikt laten raken.
Oplossing: Berg ze op of plaats ze 30 cm boven de grond. - Tuingereedschap en grastrimmers
Egels verstoppen zich vaak in lang gras of onder bladeren, precies waar grastrimmers en rieken terechtkomen.
Oplossing: Controleer altijd voordat u gaat maaien, snoeien of graven. - Vreugdevuren en composthopen
Dit zijn aantrekkelijke nestplekken. Het in brand steken van een oude hoop kan een tragedie veroorzaken.
Oplossing: bouw het kampvuur vlak voor het aansteken opnieuw op, of gebruik een veilige methode voor egels, zoals een verhoogde vuurkorf. - Slakkenkorrels en gifstoffen
Deze vormen een groot probleem, direct of indirect via vergiftigde prooien.
Oplossing: Gebruik natuurlijke afweermiddelen zoals gebroken eierschalen, biervallen of kopertape. Moedig kikkers, vogels en egels aan om ongedierte op natuurlijke wijze te bestrijden.
Beschutting tegen de storm: nestelen en overwinteren
Egels leven niet in vaste verblijven zoals vossen of dassen. Ze bouwen nesten om te slapen, jongen groot te brengen of te overwinteren, en deze nesten moeten droog, veilig en goed verborgen zijn.
Voorzie van:
- Een houtstapel of bladhoop in een rustig hoekje van je tuin. Perfect voor een rustmoment overdag of een winterslaap.
- Een egelhuisje: Je kunt er een kopen of zelf bouwen, een houten kist met een tunnelingang werkt goed. Bekleed de kist met bladeren of hooi en plaats hem tegen een muur of onder een heg.
- Composthopen: Gebruik ze met zorg. Ze bieden warmte en beschutting, maar worden vaak verstoord. Markeer ze duidelijk als er egels in kunnen nestelen.
- Seizoenstip: Ruim in de herfst niet te veel op, want die berg bladeren kan wel eens iemands winterverblijf zijn.
Voeden en water geven: ondersteuning zonder afhankelijkheid
Egels eten van nature insecten, wormen en slakken. Maar in stedelijke gebieden kan hun voedsel schaars zijn, vooral tijdens droge periodes of tijdens het broedseizoen.
Het beste eten dat u kunt aanbieden:
- Vleesachtig nat katten- of hondenvoer
- Droge kittenbrokjes
- Vers water (altijd beschikbaar!)
Geef nooit:
- Melk (ze zijn lactose-intolerant)
- Brood (arm aan voedingsstoffen)
- Te veel meelwormen (kan een calciumonevenwicht veroorzaken)
- Egelvoer (bevat vaak onverteerbare of giftige ingrediënten)
Tip voor de voederplek:
Doe het voer in een ondiepe schaal in een plastic doos met een gat in de zijkant. Leg er een steen bovenop om te voorkomen dat katten en vossen het eten stelen.
Wild by Design: tuinieren voor egels
Een egelvriendelijke tuin hoeft niet rommelig te zijn, maar juist afwisselend, natuurlijk en uitnodigend voor insecten.
Wat helpt:
- Inheemse planten die kevers, rupsen en wormen aantrekken.
- Gemengde beplantingsniveaus: struiken, bloemen, bodembedekkers.
- Echte gazons of weidegebieden: vermijd kunstgras en plastic mulch.
- Compostbakken: geweldig voor insecten, en dus ook voor egels.
Vermijd intensief gebruik van grind, bestrating of vlonders. Egels graven, wroeten en rennen graag onder dekking. Denk als een egel: waar zou jij je verstoppen?
Houd de lichten gedimd
Egels zijn nachtdieren. Fel licht verwart ze, verandert hun patronen en kan ze blootstellen aan roofdieren.
Verlichtingstips:
- Gebruik verlichting met bewegingssensoren in plaats van constante verlichting.
- Vermijd felle witte ledlampen op plekken waar egels zich voeden of nestelen.
- Scherm lampen af, zodat ze alleen verlichten wat nodig is (bijvoorbeeld een pad).
Bonus: ’s avonds voelt uw hele tuin wilder en sfeervoller aan!
Word een burgerwetenschapper: observeer en registreer
Het zien van een egel is altijd een magisch moment, en het levert ook waardevolle informatie op.
Hoe kunt u helpen:
- Installeer een wildcamera of trailcam in uw tuin.
- Meld waarnemingen bij een lokale natuurbeschermingsorganisatie of een nationaal egelonderzoek.
- Markeer de gaten van de egels met borden (u kunt een printbaar bord downloaden).
- Let op waar en wanneer u activiteit ziet, en of het jongen, paren of zieke exemplaren betreft.
Onthoud: pak een egel nooit op, tenzij hij duidelijk gewond is, te licht is of in acuut gevaar verkeert. Neem bij twijfel contact op met een dierenopvang.
Conclusie: elke tuin telt
Je hebt geen enorme ruimte of wilde jungle nodig om egels te helpen. Zelfs een kleine achtertuin, een balkon met planten of een gedeelde groene corridor kan al een verschil maken.
Door je tuin egelveilig te maken, help je niet alleen een diersoort in nood, maar creëer je ook een rijkere, levendigere buitenruimte voor jezelf en talloze andere dieren. En wie weet? Misschien word je op een ochtend wakker met het heugelijke nieuws dat er een egel is komen wonen.
